Kinderen kunnen vanaf 1 januari 2024 de achternamen van beide ouders krijgen

Op 1 januari 2024 treedt de Wet ‘introductie gecombineerde geslachtsnaam’ in werking. Kinderen kunnen voortaan de geslachtsnamen (in de volksmond achternamen) van beide ouders krijgen. Sinds de invoering van de Burgerlijke Stand in Nederland, in 1811, kregen kinderen automatisch de naam van de vader. Sinds 1998 is het ook mogelijk om te kiezen voor de naam van de moeder. Met deze nieuwe wet kunnen ouders ook een dubbele geslachtsnaam geven aan hun kinderen die op of na 1 januari 2024 worden geboren. 

Voorbeelden

Op grond van de nieuwe wet kan een geslachtsnaam samengesteld worden uit (maximaal) twee geslachtsnamen. De keuze voor (de volgorde van) de namen in de samenstelling is aan de ouders. De namen worden achter elkaar vermeld zonder koppelteken. Let daarbij wel op: de gekozen achternaam geldt vervolgens voor al uw volgende kinderen. Dat heeft te maken met de eenheid van naam binnen het gezin (opgenomen in artikel 1:5 lid 8 van het Burgerlijk Wetboek).

In de Memorie van Toelichting bij de wet wordt het volgende voorbeeld gegeven: Een ouder met de geslachtsnaam De Vries en een ouder met de geslachtsnaam Willems krijgen een kind. De ouders kunnen dan kiezen om hun kind de volgende namen te geven:

• De Vries;
• Willems;
• De Vries Willems;
• Willems De Vries.

Als ouders zelf al een gecombineerde geslachtsnaam hebben op grond van deze wet, en zij willen hun kind ook een gecombineerde geslachtsnaam geven, mogen zij kiezen welke naam uit hun samengestelde geslachtsnaam zij willen doorgeven. Ook dan geldt dat de gecombineerde geslachtsnaam uit niet meer dan twee namen mag bestaan. Het maximum van twee door te geven namen is gesteld om te lange namenreeksen te voorkomen. Stel dat het kind in het voornoemde voorbeeld de naam De Vries Willems heeft gekregen en hij/zij een kind krijgt met een ander die zelf ook een dubbele geslachtsnaam heeft, bijvoorbeeld Groen Van der Laan, dan kunnen zij kiezen voor de volgende namen:

• De Vries Willems;
• Groen Van der Laan;
• De Vries Groen;
• De Vries Van der Laan;
• Willems Groen;
• Willems Van der Laan;
• Groen de Vries;
• Groen Willems;
• Van der Laan de Vries;
• Van der Laan Willems.

Er bestaat een groep mensen die op dit moment al een gecombineerde of meervoudige geslachtsnaam heeft (bijvoorbeeld Van Bergen Henegouwen). Het uitgangspunt is dat deze namen als één naam worden gezien.

Bij adoptie wordt voorzien in een aanvullende keuzemogelijkheid. Naast de hiervoor genoemde mogelijkheden, kan bij adoptie ook worden gekozen voor (een deel van) de oorspronkelijke geslachtsnaam van het kind. 

Het maken van een keuze is overigens niet verplicht. In gevallen waarin de ouders geen keuze maken is de zogenoemde vangnetnorm van toepassing. Die houdt in dat het kind van de met elkaar gehuwde (of geregistreerde) ouders de naam van de vader of de duomoeder krijgt. Het kind van niet met elkaar gehuwde (of geregistreerde) partners krijgt de naam van de geboortemoeder.

Achtergrond van de wet

Met een gecombineerde geslachtsnaam kan de verbondenheid met beide ouders tot uitdrukking worden gebracht. Met de nieuwe wet wordt tegemoetgekomen aan de toenemende vraag vanuit (een deel van) de samenleving naar meer keuzemogelijkheden en meer keuzevrijheid in het naamrecht.

“Je achternaam is een onderdeel van de identiteit". Je naam zegt iets over je familie, je geschiedenis en de personen bij wie je hoort. Dit voorstel vergroot de keuzevrijheid van ouders. "Zij kunnen hiermee allebei hun band met het kind ook in de naam tot uitdrukking brengen.” - Minister Weerwind.

Let op: overgangsregeling!

In de wet is een overgangsregeling opgenomen. Is uw oudste kind geboren op of na 1 januari 2016, dan kunt u als ouders alsnog een dubbele achternaam kiezen. Let daarbij wel op: vanaf 1 januari 2024 heeft u slechts één jaar de tijd om alsnog een dubbele achternaam te kiezen, daarna (vanaf 1 januari 2025) is dat dus niet meer mogelijk. Wilt u gebruik maken van de mogelijkheid om uw kind(eren) alsnog een dubbele achternaam te geven of heeft u vragen over de nieuwe wet? Neem dan contact op met één van onze familierechtspecialisten.

Heeft u vragen neem dan gerust contact met ons op.

Mr. Maartje Beeker, mr. Lisette Plantema-Volkers en mr. Marrit Schutte