Wat zijn procesafspraken en wat zijn de voordelen voor verdachten?

20-01-2025
Wat zijn procesafspraken en wat zijn de voordelen voor verdachten?

Procesafspraken winnen aan terrein in het strafproces, niet alleen in de (grotere) commune drugszaken, maar ook bij complexe financieel-economische strafzaken zoals fraude en milieudelicten. Procesafspraken kunnen niet alleen de doorlooptijd van strafzaken verkorten, maar ook financiële en persoonlijke voordelen bieden aan verdachten.

Wat zijn procesafspraken?

Procesafspraken zijn afspraken tussen het Openbaar Ministerie (OM) en de verdediging om de rechtsgang efficiënter te laten verlopen. Denk hierbij aan afspraken over:

  • De omvang en inhoud van de tenlastelegging.
  • Een passende afdoening.
  • Het beslag.
  • De ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel.

Deze afspraken worden altijd gemaakt met verplichte rechtsbijstand en resulteren in een onafhankelijk oordeel van de rechter. Procesafspraken zijn dus uitdrukkelijk geen buitengerechtelijke afdoeningen. Ook in Hoger beroep is het mogelijk om deze afspraken te maken. De (door)looptijd van een strafzaak worden met behulp van dergelijke afspraken verkort en zodoende wordt de toenemende druk op de Nederlandse strafrechtspleging verminderd.

Lees meer over onze strafrechtelijke diensten voor ondernemers of particulieren.

Ontwikkeling van procesafspraken

Hoewel te maken van procesafspraken aanvankelijk werden bemoeilijkt door het ontbreken van een wettelijke regeling en door onduidelijke kaders, is er sinds 2023 meer duidelijkheid gekomen. Zo heeft het OM de aanwijzing procesafspraken in strafzaken gepubliceerd en is ook de advocatuur beter geïnformeerd over de spelregels.

Recente rechtspraak toont aan dat procesafspraken steeds meer worden geaccepteerd:

  • Begin 2024 keurde de Rechtbank Rotterdam procesafspraken goed in een belastingfraudezaak.
  • De Rechtbank Overijssel wees in januari 2024 wederrechtelijk verkregen voordeel toe in lijn met procesafspraken.

Voordelen van procesafspraken

Financieel-economische delicten zoals fraude of milieudelicten staan veelal bekend als langdurige, complexe en onzekere procedures. Vooral in deze zaken kunnen procesafspraken het tijdsverloop aanzienlijk verkorten, wat zal resulteren in:

  • Lagere kosten voor rechtsbijstand.
  • Minder stress en onzekerheid voor betrokkenen.
  • Snellere uitvoering van de straf, waardoor u het proces sneller kunt afsluiten.

Een ander belangrijk voordeel is dat de procesafspraken vaak tot een aanzienlijke ‘strafkorting’ leiden. Nederlandse rechtbanken zien een strafkorting van soms wel 1/3  als een passende bandbreedte.

Procesafspraken maken: hoe werkt het?

Als u wordt verdacht van een financieel-economisch delict, zoals (gewoonte)witwassen, valsheid in geschrifte of een milieudelict, kan uw advocaat een verkennend gesprek voeren met de officier van justitie. Aangezien vele factoren van belang zijn bij het maken van goede procesafspraken wordt tijdens het eerste gesprek beoordeeld of het maken van procesafspraken tot de mogelijkheden behoren.

Het proces verloopt als volgt:

  1. Verkennend gesprek: De raadsman bespreekt de mogelijkheden met het OM.
  2. Toestemming: De officier van justitie vraagt toestemming aan de recherche-officier.
  3. Raamovereenkomst: Partijen werken samen aan een overeenkomst, de rechter zal uiteindelijk het eindoordeel moeten geven.

Aangezien vele factoren van belang zijn bij het maken van goede procesafspraken informeren wij u graag verder in een persoonlijk gesprek.

Meer weten over procesafspraken?

Bent u betrokken bij een strafzaak en wilt u weten of het maken van procesafspraken in uw situatie mogelijk is? Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij bespreken graag de mogelijkheden in een persoonlijk gesprek.

Advocaat