De bedenker van de Klokkenluider van de Notre Dame, schrijver Victor Hugo, werd geïnspireerd door het ingekerfde woord ‘Noodlot’ dat hij tegenkwam in een Franse Kathedraal. Het was voor Hugo het begin van het verhaal over de Klokkenluider.
Het noodlot is nog steeds een aandachtspunt bij de klokkenluider. Tot op heden kwam de klokkenluider zoals wij die kennen (denk o.a. aan Edward Snowden, maar bijvoorbeeld ook aan Multatuli van ‘Max Havelaar’) doorgaans niet ongeschonden uit de strijd. Alsof het aan de kaak stellen van een misstand gelijk stond aan het tarten van het noodlot. Daar moest een einde aan komen, volgens de overheid.
Al in maart 2016 nam de Eerste Kamer het wetsvoorstel aan voor de oprichting van een Huis voor Klokkenluiders (in de zogeheten Wet Huis voor Klokkenluiders). De wet is bedoeld om klokkenluiders te beschermen als zij een melding hebben gedaan van een (vermoeden van een) misstand. Het is de verwachting dat deze wet per 1 juli aanstaande in werking treedt.
Voor wie is dit Huis bedoeld? En wanneer zou er een klok geluid kunnen worden?
Werknemers die een vermoeden hebben van een misstand met een maatschappelijk belang kunnen aan dit Huis advies vragen of en zo ja hoe te handelen. Het Huis kan voorts onderzoek doen naar de werkwijze van de werkgever hoe met de meldende werknemer wordt omgegaan. Wat als een misstand wordt beschouwd is afhankelijk van de branche. Voor bijvoorbeeld het Rijk en de politie ligt er reeds een besluit waarin staat omschreven dat een misstand kan zijn een schending van wettelijke voorschriften, een gevaar voor de gezondheid, de veiligheid of het milieu, een onbehoorlijke wijze van handelen of nalaten, die een gevaar vormt voor het goed functioneren van de openbare dienst.
Ver van mijn bed show? Niet meer! Met het van kracht worden van deze wet zijn alle werkgevers die minimaal 50 werknemers in dienst hebben verplicht een klokkenluidersregeling te hebben hoe met een interne melding wordt omgegaan. Overheidswerkgevers hadden hier al mee van doen, per 1 juli 2016 geldt deze wettelijke verplichting ook voor werkgevers in het bedrijfsleven.
Voor vrijblijvend en anoniem advies is het Adviespunt Klokkenluiders in het leven geroepen